Brad Feld bugün mutlaka takip edilmesi gereken yatırımcılardan bir tanesi. Twitter’dan ve blogundan oldukça değerli paylaşımları var. 1987 yılından beri erken aşama girişimcisi ve yatırımcısı. (Bu bazılarımızın bütün hayatlarından daha uzun bir süre.) Yazdıkları ve paylaşımlarını bu açıdan normal bir yazı yada paylaşım gibi değil, biraz daha dikkatli ve derinlemesine yaklaşmamız gerektiğini düşünüyorum.
Bugün, Dan Schawbel ile bir girişimi büyütürken (scaling) girişimcilerin kaçınılması gereken hatalar konusundaki röportajını okudum. (Önemli bir nokta: Scaling’in Türkçe karşılığı olarak büyüme diyorum fakat burada katlama olarak düşünebilirsiniz. 50 birimlik birşeyi 51 birim yaptığınızda büyütmüş olursunuz fakat scale ettirmiş olmazsanız. 50 birimlik birşeyi 500 birim yaptığınızda scale etmiş oluyorsunuz. Mevcut kavram kargaşası içerisinde, bu konuda kendi payını alıyor. Bunun için ayrı ve detaylı bir yazı daha sonra gelecek.) Girişimciler için heryerde birçok tavsiye var. Fakat gerek Brad Feld, gerekse ‘scale’ edilebilir girişimlerin başlangıçtaki hatalarına yönelik olduğu için bu röportajtan dikkatimi çeken noktaları Türkçe’ye çevirerek paylaşmak istedim. Girişimcilikle ilgililer yazının aslını mutlaka okumalılar.
Başlangıçta Yapılan En Büyük Hata: İNSAN
Bir işi(şirketi) başlatırken en kritik konu insanlar. Birlikte çalışacağınız, mentörünüz olacak ve yatırımcınız olacak insanlarla uzun ve önemli bir yola çıkacaksınız. Girişiminizin sağlığı için bu yolculuk çok kritik. Nasıl insanlarla çalışmak istediğiniz konusu üzerine uzun süre düşünmelisiniz. Hızlı bir şekilde alacağınız yanlış kararlar sizin için büyük zararlar yaratabilir. Ürününüz değişebilir, girişiminiz değişebilir fakat insanlar değişmeyecek. Doğru insanlarla, doğru ilişkileri geliştirdiğinizden emin olmalısınız.
Girişimcilerin İşlerini Büyütürken (Scale) Yaptıkları En Yaygın Hata
Bir işi büyütmek zordur. İşi büyütme sırasında birçok noktada, şirketinizin liderlik ve yönetim yapısının değiştirilmesi gerekir. Bu değişiklikler genel olarak en çok ilk 10, 20, 50, 100 ve 200 çalışana ulaştığınızda gerçekleşir. CEO olarak uyanırsın ve doğru insanın doğru rolde olmadığını fark edersin. İşin büyümesi ile birlikte gerektirdiği kapasite insanların kapasitesini geçebilir veya iş yapış şekli ile ilgili kültürel uyuşmazlıkların oluştuğunu fark edersiniz. Başarılı bir girişimcinin sürekli olarak düşündüğü konu budur. Girişimi büyütmeden önce bu konuların çözülmesi gerekir.
Başarılı Bir Girişimci Doğru İnsanları Nasıl İşe Alıp, Yönetir?
Girişimciler, çalışanlarını motive edemezler. Bunun fark edilmesi gerekiyor. Girişimcinin yapabileceği tek şey motive insanlar için uygun bir ortam yaratmaktır. Sonuç olarak, kültürü anlamak ve tanımlamak sonrasında yapılması gereken, rol için yüksek yetenek sahibi olan ve kültüre uygun olan kişiyi işe almaktır. Bunu doğru bir şekilde yapmak oldukça zordur. Özellikle başlangıç aşamasında kültürünüzü net olarak bilemeyebilirsiniz. Ayrıca rol için uygun yetenekleri olan fakat kültür olarak uyuşmayan birini işe almak mantıklı bir fikir olarak gelebilir. Özellikle hızlı büyüyen işler için bu kötü bir fikirdir. İşler hızlı ve kolay bir şekilde karışabilir ve kontrolü kaybedersiniz.
İş Operasyonları İle İlgili Birçok Girişimcinin Bilmediği Nedir?
Zor. Oldukça zor. Olabildiğince sıkıcı. İşini büyütmeye başladığında, yaptığı işi daha önce yaptığı için iyi bir şekilde bilen insanları işe alın.
Yanlış İnsanları İşe Almak Dışında Girişimcilerin Yaptıkları Diğer Hatalar Nelerdir? Şirketler Birkaç Yüz Kişilik Yapılara Dönüştüklerinde Problemler Nasıl Değişiyor?
Her gün size yeni problemler getirir. Girişimci bu problemlerle yüzleşmek zorunda. Bazı zamanlar problemler üst üste birikir ve aşırı derecede bunaltıcı bir hale gelebilir. Kendi kendine sürekli olarak herşeyin yolunda olduğunu ikna etmek zorundasın. Olmadığı zamanlarda dahi.